Türkiye'de sıfır otomobil satışları her ne kadar rekor kırmaya devam etse de, vergi yükünün otomotiv sektöründeki yapısal sorunları derinleştirdiği görülüyor. LenaCars’ın gerçekleştirdiği yeni bir araştırma, Türkiye’nin motorlu taşıt sahipliğinde Avrupa ülkelerine kıyasla oldukça geride kaldığını ve vergilendirme sisteminin piyasa gerçeklerine uygun hale getirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
HER 1000 KİŞİYE SADECE 354 ARAÇ DÜŞÜYOR
2024 itibarıyla Türkiye'de her 1000 kişiye düşen motorlu araç sayısı 354’te kalırken, Avrupa Birliği ortalaması 570’e ulaşıyor. Araştırma, sıfır kilometre araç fiyatlarının Türkiye’de Avrupa’ya göre ortalama yüzde 70 daha pahalı olduğunu gösteriyor. Fiyat farkı, ikinci el araçlarda daha da büyüyor: 0-5 yaş arası araçlarda 2,5 kat, 20 yaş üstü araçlarda ise 5 kata kadar çıkıyor.
VERGİ SİSTEMİ GÜNCELLENMELİ
LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, mevcut ÖTV düzenlemelerinin ekonomik gerçeklerle bağdaşmadığını vurgulayarak, "Mevcut vergi politikası hem tüketiciyi hem de sektörü zorluyor. Gerçek piyasa koşullarını ve çevre standartlarını gözeten, dengeli bir vergi sistemi kurulmalı" dedi. Nazik, bu adımın sadece tüketici dostu olmakla kalmayacağını, aynı zamanda yerli üretici ve yatırımcılar için de istikrar sağlayacağını belirtti.
İKİNCİ EL PİYASASINDA DA VERGİ YÜKÜ ETKİLİ
Nazik, yüksek vergi yükünün sadece sıfır araçları değil, ikinci el araçları da etkilediğini ifade ederek, “Bugün Almanya’da 2 bin Euro’ya satılan 20 yaşındaki bir otomobil, Türkiye’de 10 bin Euro’ya alıcı bulabiliyor. Bu farkın temelinde, her satışta araca yeniden uygulanan vergi var” diye konuştu. Avrupa ülkelerinde ise araçlar genellikle emisyon oranlarına göre vergilendirilirken, Türkiye'de sistem vergi matrahına ve alım gücüne dayalı şekilde işliyor. Bu durum, yaşlı araçlara olan talebi tetikliyor.
ÖTV DEĞİŞTİ, TARTIŞMALAR SÜRÜYOR
Yakın zamanda Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçen yeni düzenlemeyle, vergisiz fiyatı 280 bin TL’nin altında olan 1600 cc motor hacmine sahip araçlar için uygulanan yüzde 45, 50 ve 70’lik ÖTV oranları kaldırılarak en düşük oran yüzde 80’e çıkarıldı. Ayrıca, bazı hibrit araçlar için de ÖTV oranlarının yükseltilmesi gündemde.
Nazik, bu değişikliğin tüketici lehine olmayan bir gelişme olduğuna dikkat çekerek, “Matrah ve oranlar piyasa gerçeklerine göre güncellenmeli. Enflasyonist koşullarda matrah bazlı vergi sistemi, öngörülebilirliği ve sektörel istikrarı zedeliyor” dedi.
SEKTÖR DENGELİ REFORM BEKLİYOR
Uzmanlara göre, otomotiv sektöründe kalıcı bir iyileşme için çevresel kriterlerle uyumlu, dengeli ve öngörülebilir bir vergi reformuna ihtiyaç var. Aksi takdirde, vergiye bağlı fiyat dalgalanmaları ve tüketici güveninde zedelenme devam edecek gibi görünüyor.
