Kolombiya’nın başkenti Bogota, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalini sona erdirmeye yönelik tarihi bir diplomatik buluşmaya ev sahipliği yapıyor. Aralarında Çin, İspanya ve Katar’ın da bulunduğu 30 ülke, İsrail’in uluslararası hukuku ihlal eden işgalini durdurmak için ortak adımlar geliştirmek amacıyla bir araya geldi.
Konferansa katılan ve ABD tarafından geçtiğimiz hafta yaptırımlara uğrayan BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, toplantıyı “Filistin için son 20 ayın en önemli siyasi gelişmesi” olarak nitelendirdi.
ALBANESE: “SUSTURULMAYI GÖZE ALAMAYIZ”
Albanese, konferansın İsrail ve Filistin halkı açısından “varoluşsal bir anda” gerçekleştiğine dikkat çekerek, ABD yaptırımlarına rağmen geri adım atmayacağını vurguladı. Konferansta yapacağı konuşmanın içeriğini paylaşan Albanese şöyle dedi:
“Bu saldırılar, şahsıma karşı yapılmış olarak görülmemelidir. Uluslararası adalet ve özgürlüğü savunmaya cesaret eden herkes için bir uyarıdır. Ancak susturulmayı göze alamayız ve yalnız olmadığımı biliyorum. Bu benimle ya da başka herhangi bir bireyle ilgili değil, tarihlerinin en kritik dönemecinde Filistin halkı için adaletle ilgili.”
UAD KARARLARI TEMEL ALINACAK
Toplantının temel amacı, Temmuz 2024’te Uluslararası Adalet Divanı (UAD) tarafından verilen ve İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalinin hukuka aykırı olduğunu açıkça belirten tavsiye kararını uygulamaya geçirmek. Bu doğrultuda, Eylül 2025’e kadar atılması gereken somut adımlar masaya yatırılacak.
UAD, kararında şu ifadelere yer vermişti:
“İsrail'in güvenlik kaygıları, güç kullanarak toprak edinmenin yasaklanması ilkesini geçersiz kılmaz. İsrail işgalini mümkün olan en kısa sürede sona erdirmelidir.”
Ayrıca, BM üyesi devletlerin, İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasadışı varlığının sürdürülmesine yardım etmemeleri gerektiği belirtilmişti.
PETRO: “DÜNYA ARTIK SADECE KINAMIYOR, HAREKETE GEÇİYOR”
Konferansın ev sahibi Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro ise toplantıya dair umutlu bir mesaj verdi:
“Toplantı, dünyanın nihayet İsrail'in askeri eylemlerini kınamaktan bu eylemleri durdurmak için kolektif eyleme geçtiğini gösterecek.”
Toplantının hedefleri arasında siyasi, ekonomik ve hukuki önlemleri içeren ortak bir eylem planı üzerinde uzlaşmak yer alıyor. Ancak ABD’nin İsrail’e verdiği güçlü destek, diğer ülkelerin hangi düzeyde somut adım atabileceği konusunda farklı görüşlere yol açıyor.
LAHEY GRUBU GENİŞLİYOR
Başlangıçta Güney Afrika ve Kolombiya tarafından kurulan ve “Lahey Grubu” olarak bilinen oluşum, bugün itibariyle 30 ülkeye ulaşmış durumda. Üyeler arasında Cezayir, Brezilya, İspanya, Endonezya ve Katar da yer alıyor. Grup, Ocak ayında yapılan konferansta UAD’nin geçici tedbir kararlarını uygulamayı taahhüt etmişti.
Bu taahhüt, İsrail’e yönelik silah ambargosu, askeri malzeme taşıyan gemilere liman yasağı gibi adımları içeriyor.
NELLUTLA: “İSRAİL’İN CEZASIZLIĞINA SON VERME ZAMANI”
Lahey Grubu’nun yönetici sekreteri Varsha Gandikota-Nellutla da konferansın hukuki kararlılığı somut tedbirlere dönüştürme zorunluluğuna dikkat çekerek şu değerlendirmede bulundu:
“Bogota’da ikiz bir zorunlulukla bir araya geldik: İsrail'in cezasızlığına son vermek ve suç ortaklığının iplerini koparmak. Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistin topraklarında varlığını sürdürmesini hukuka aykırı sayan kararlarını çoktan verdi. Devletler şimdi, silah ihracatının durdurulmasından askeri teçhizat taşıyan gemilerin limana yanaşmasının engellenmesine ve tüm mağdurlar için adaletin sağlanmasına kadar, yükümlülüklerini nasıl yerine getireceklerini düşüneceklerdir.”
