Geçen ay İspanya ve Portekiz’de yaşanan yangınlar, birkaç hafta içinde 500 bin hektarlık alanı etkileyerek bölgeyi büyük çapta tahrip etti. World Weather Attribution (WWA) ağının ön bulgularına göre, bu yangınlar iklim değişikliğinin olmadığı bir dünyaya kıyasla yüzde 30 daha şiddetli gerçekleşti.
Imperial College London’dan iklim bilimci Clair Barnes, “Bu yangınların boyutu gerçekten şaşırtıcı. İklim değişikliğiyle birlikte daha sıcak, daha kuru ve daha yanıcı koşullar giderek şiddetleniyor ve eşi benzeri görülmemiş yoğunlukta yangınlara yol açıyor,” ifadelerini kullandı.
AŞIRI HAVA KOŞULLARI DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Araştırmaya göre, sanayi öncesi dönemde bu tür aşırı hava koşulları yaklaşık 500 yılda bir görülürken, günümüzde fosil yakıtların neden olduğu küresel ısınma sebebiyle ortalama her 15 yılda bir yaşanması bekleniyor.
Aşırı sıcaklıklar üzerindeki iklim değişikliği etkisi daha da çarpıcı: Bölgedeki 10 günlük maksimum sıcaklıkların sanayi öncesi dönemde 2.500 yılda bir yaşanması beklenirken, günümüzde bu olasılık 13 yıla düşmüş durumda.
ARAŞTIRMA VE GÖZLEMLER
Henüz hakemli dergide yayımlanmayan çalışma, iklim modelleri yerine doğrudan hava gözlemlerine dayanıyor. WWA’nın geçtiğimiz hafta yayımladığı analizde ise, Türkiye ve Yunanistan’daki yangınlara yol açan hava koşullarının iklim krizi nedeniyle 10 kat daha olası hale geldiği ortaya konmuştu.
ARAZİ KULLANIMI VE TOPLUMSAL ETKİ
Uzmanlar, iklim değişikliğinin yanı sıra arazi kullanımındaki değişikliklerin de yangın riskini artırdığını belirtiyor. Özellikle Akdeniz ülkelerinde kırsal göç ve yaşlanan nüfus nedeniyle terk edilen tarım arazileri, kontrolsüz şekilde büyüyen ve kolayca tutuşabilen bitki örtüsüne dönüşüyor. Alicante Üniversitesi’nden matematikçi David Garcia, “İspanya’daki kamuoyunun tartışmayı daha çok kırsal faaliyetlerin azalmasına odakladığını, ancak iklim değişikliğinin yangınlar üzerindeki etkisinin yeterince konuşulmadığını” söyledi.
HÜKÜMETİN TEPKİSİ VE ÖNLEMLER
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, giderek artan aşırı hava olaylarına karşı 10 maddelik bir iklim planı açıkladı. Guardian’a verdiği röportajda, aşırı sağ söylemleri benimseyen merkez sağ partilerin iklim eylemini baltaladığını vurgulayarak, “Bugün karşı karşıya olduğumuz en büyük sorun, bilimsel gerçekliği inkâr etmeyen ama sanki iklim değişikliği yokmuş gibi davranan sağ partiler. Asıl problem bu,” dedi.
