BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Jeremy Laurence, Cenevre’deki basın toplantısında, Sudan’daki durumla ilgili raporu paylaştı. Raporda, Nisan 2023’ten bu yana Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların artan sivil kayıplar, etnik şiddet ve insani krizle birlikte derinleştiği belirtildi.
Raporda, 1 Ocak-30 Haziran 2025 döneminde çatışmalar nedeniyle en az 3 bin 384 sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. Ölümlerin çoğunluğu Darfur, Kurdufan ve Hartum’da meydana geldi. BM, “Gerçek kayıp sayısının çok daha yüksek olması muhtemel” uyarısında bulundu.
SİVİLLERE YÖNELİK SALDIRILAR VE İHLALLER
Rapora göre, can kayıplarının yüzde 70’i tarafların yoğun nüfuslu bölgelere yönelik saldırıları sırasında yaşandı. HDK’nin nisanda Faşir ve Kuzey Darfur’daki operasyonları 527 ölümle sonuçlandı. Çatışmalar dışında, en az 990 sivilin hukuka aykırı şekilde öldürüldüğü belgelendi; şubat-nisan arasında bu tür ölümlerin sayısı üç kat arttı.
BM, sivillere yönelik saldırıların uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukuku kapsamında yaşam hakkı ihlali olduğunu vurguladı.
İNSANİ KRİZ VE BM UYARILARI
BM raporunda, Sudan’daki çatışmaların dünyanın en büyük insani krizlerinden birine yol açtığı ifade edildi:
-
24,6 milyon kişi akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya,
-
19 milyon kişi güvenli su ve sanitasyona erişemiyor,
-
Ülkede devam eden kolera salgını var.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, “Sudan’daki çatışma unutulmuş bir çatışmadır ve umarım ofisimin raporu, savaş suçları da dahil vahşet suçlarının işlendiği bu feci duruma dikkat çeker” dedi. Türk, cezasızlık ve ihlallerin sürdüğünü belirterek, “Sivilleri korumak için acil önlemler alınmaz, insani yardım hızlı ve engelsiz ulaştırılmazsa çok daha fazla can kaybı yaşanacak” uyarısında bulundu.
SUDAN’DAKİ ÇATIŞMALARIN SEYRİ
Sudan, 15 Nisan 2023’ten bu yana ordu ile HDK arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Çatışmalar, ülke içinde 11 milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine ve yaklaşık 4 milyon kişinin komşu ülkelere sığınmasına yol açtı. 20 Mayıs’ta Sudan ordusu, başkent Hartum’un tamamında kontrolü sağlarken, HDK ülkenin batısına yöneldi.
