Tarım ürünlerinde verimi artırmak ve zararlıları uzak tutmak amacıyla yaygın olarak kullanılan pestisitler, insan sağlığı açısından ciddi riskler taşıyor. Uzmanlar, gıda ürünlerinde rastlanan kalıntıların, yüksek miktarda tüketilmesi durumunda kanserden hormonal bozukluklara kadar birçok hastalığa yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ise konuya ilişkin kamuoyundaki tartışmalara tepki göstererek, “Sanki yediğimiz her gıdada çok fazla pestisit varmış gibi bir algı yaratılmasını iyi niyetli görmüyoruz” açıklamasında bulundu.
EN RİSKLİ ÜRÜNLER AÇIKLANDI
Cumhuriyet'in haberine göre, Halk sağlığı uzmanı Dr. Sümeyye Nur Budak, Çevre Çalışma Grubu’nun (EWG) her yıl yayımladığı “Kirli On İkiler” listesine dikkat çekerek, 2024’te pestisit kalıntısı açısından en riskli 12 ürünün çilek, ıspanak, lahana, üzüm, şeftali, armut, nektari, elma, acı biber, kiraz, yaban mersini ve yeşil fasulye olduğunu söyledi.
ZEHİRLENME, HORMON BOZUKLUĞU VE KANSER RİSKİ
Pestisitlere yüksek dozda maruz kalmanın akut zehirlenmelere yol açabileceğini vurgulayan Budak, uzun vadede ise şu sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceğini belirtti:
-
Hormon sistemini etkileyerek üreme sorunları yaratabilir.
-
Çocukluk çağında maruz kalmak, sinir sistemi gelişimini olumsuz etkileyebilir.
-
Uzun süreli temas, astım ve kronik solunum hastalıklarıyla ilişkilendirilmektedir.
-
Lenfoma, lösemi, meme, prostat ve mesane kanseri gibi kanser türlerinin riskini artırabilir.
-
Hücre bölünmesi ve DNA yapısında bozulmalara yol açarak kalıtsal hastalıklara zemin hazırlayabilir.
GREENPEACE: HER 3 ÜRÜNDEN BİRİ LİMİT DIŞI KALINTI İÇERİYOR
Greenpeace Türkiye’nin Nisan 2025’te yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” başlıklı rapora göre, Türkiye’de incelenen 155 meyve-sebze örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı bulundu. Bu örneklerin yüzde 33’ü, yasal mevzuatın izin verdiği limitlerin üzerinde kalıntı içerirken, 50 üründe ise ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi. 2023 yılında Şanlıurfa’da yapılan bir başka araştırmada ise örneklerin yüzde 34’ü, belirlenen üst sınırın üzerinde pestisit içeriyordu.
KARBONATLI SU ÖNERİSİ
Dr. Budak, pestisit kalıntılarını azaltmak için çeşitli yöntemler önerse de hiçbir yöntemin yüzde yüz etkili olmadığını vurguladı. Budak’a göre tüketiciler şu önlemleri almalı:
-
Sebze ve meyveleri akan suyun altında dikkatlice yıkamak,
-
Kabuklarını soyarak tüketmek,
-
Yapraklı sebzelerin dış yapraklarını ayırmak,
-
Tuzlu ya da sirkeli suda beklettikten sonra durulamak,
-
Bir litre suya altı çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan solüsyonda 15 dakika bekletmek ve iyice durulamak.
