Akdeniz’in derinliklerinde, 17. yüzyılda batan bir Osmanlı gemisine ulaşıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında yürütülen Kızlan Osmanlı Batığı Sualtı Kazısı, Türkiye’de kazısı yapılan ilk ve tek 17. yüzyıl Osmanlı batığını ortaya çıkardı.Gemi kalıntıları, Osmanlı’nın denizlerdeki askeri varlığı ve ticaretine ilişkin yeni bilgiler sunarken, bulunan mühürler sayesinde batığın 1667-1668 yıllarına tarihlendiği belirlendi. Bulguların tamamı Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’ne teslim edilecek.
Kazıya, Prof. Dr. Harun Özdaş başkanlık ederken, Doç. Dr. Nilhan Kızıldağ yardımcı olarak görev aldı.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, buluntularla ilgili sosyal medya hesabında şu ifadelere yer verdi:
“Ecdadımızın izini sadece karada değil, denizlerde de sürüyoruz. Bu vizyonun en çarpıcı örneklerinden biri de Akdeniz’in derinliklerinden yüzyıllar sonra gün yüzüne çıkan Osmanlı batığıdır. Kızlan Osmanlı Batığı’nda ulaşılan silahlar, porselenler, satranç takımları ve diğer buluntular, yalnızca ülkemizin değil, dünya sualtı arkeolojisinin de en çarpıcı örneklerinden biridir. Emeği geçen herkese ve özellikle de ekip arkadaşlarıma teşekkür ediyorum”
17’NCİ YÜZYILIN TEK OSMANLI BATIĞI
Türkiye’de bugüne kadar kazısı yapılan ilk ve tek 17. yüzyıl Osmanlı batığı olan gemi, yaklaşık 30 metre uzunluğunda ve 9 metre genişliğinde ahşap kalıntılardan oluşuyor. Yapılan değerlendirmeler, geminin karaya oturduğu, sancak bordasına yan yatarak battığı yönünde.
ASKERİ MÜHİMMAT BULUNTULARI
Kazılarda en dikkat çeken buluntular, askeri mühimmat grubuna ait. Gemi içinde 30’dan fazla Osmanlı tüfeği, 3 binden fazla kurşun mermi, çok sayıda barutluk, tabanca, kılıç ve hançer bulundu. Ayrıca 50’nin üzerinde humbara (el bombası) tespit edildi. Bu sayede, batık Akdeniz’de bu ölçekte mühimmat taşıdığı belgelenen ilk örnek oldu.
GÜNDELİK HAYATA DAİR KALINTILAR
Batığın ön ve arka kısımlarında gündelik yaşama ait birçok eşya da ortaya çıkarıldı. Bunlar arasında bakır kaplar, ibrikler, kepçeler, seramik çömlekler, tahta kaşıklar, şimşir taraklar, deri mataralar ve sepetler yer alıyor.
Öne çıkan bir diğer buluntu ise 135 parçalık pipo koleksiyonu oldu. Tophane üretimi olan bu parçalar, Osmanlı dönemine ait bilinen en büyük pipo koleksiyonunu oluşturuyor.
SATRANÇ TAKIMLARI VE ÇİN PORSELENLERİ
Kazılarda ayrıca iki satranç takımı ve bambu paketler içinde korunmuş 40’tan fazla Çin porseleni bulundu. Bu objeler, Türkiye karasularında şimdiye dek tespit edilmiş, bilinen sualtı eserleri arasında en büyük koleksiyon olma özelliği taşıyor.
TARİHLEME VE MÜHÜRLER
Çalışmalarda üç de mühür ortaya çıkarıldı. Okunabilen bir mühür üzerinde “Hüdabende Abdullah Ahmed” adı ve Hicri 1078 (Miladi 1667–1668) tarihi yer alıyor. Bu bilgi, batığın net olarak tarihlendirilmesini sağladı.
Bulunan kestaneler ise geminin
kış aylarında battığını gösteriyor
OSMANLI’NIN DENİZ GÜCÜNE DAİR İLK KANITLAR
Kızlan Osmanlı Batığı, 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun Akdeniz’deki askeri ve ticari faaliyetlerini aynı anda belgeleyen ilk örnek olarak değerlendiriliyor. Bulgular, geminin çatışma sonrası kıyıya sürüklendiğini, burada yandığını ve ardından battığını ortaya koydu.
BULUNTULAR MÜZEYE EMANET
Sürdürülen kazı ile Türkiye'de tümüyle belgelenmiş ilk Osmanlı dönemi batığı ortaya çıkarılmış oldu. Elde edilen tüm eserlerin Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’ne teslim edileceği bildirildi. Kazılar, Dokuz Eylül Üniversitesi’ne bağlı Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Araştırma Merkezi (SUDEMER) teknik altyapısıyla devam ediyor.
