İngiliz The Guardian gazetesi, İran’ın yüz binlerce Afgan mülteciyi Türkiye ve Irak sınırlarına gönderebileceğine dair iddiaları gündeme taşıdı. Haberde, İran’da hâlen yaklaşık 2 milyon Afgan mülteci bulunduğu ve 2025’te 1 milyon Afgan’ın sınır dışı edildiği kaydedildi.
Gazete, İran’ın nükleer tesislerine yönelik olası saldırılar ve BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe girmesi sonrası daha saldırgan bir strateji benimseyebileceğini yazdı. Bu stratejinin, yüz binlerce mülteciyi Türkiye ve Irak’a yönlendirme ihtimali ile birlikte, füze programının genişletilmesi, hava savunmalarının güçlendirilmesi ve BM silah denetçileriyle iş birliğinin askıya alınmasını içerdiği belirtiliyor.
Haberde ayrıca, İran’ın mart ayına kadar mültecilere sınırlı haklar tanıyan “sayım belgesi” uygulamasını kaldırarak yüz binlerce Afgan’ı statüsüz hale getirdiği vurgulandı. 2025 yılı içinde sınır dışı edilen 1 milyon Afgan’ın yarısının, Haziran ayındaki İsrail saldırıları sonrası gönderildiği aktarıldı.
The Guardian, İran’ın Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’taki büyükelçilerini istişare için geri çağırdığını ve 18 Ekim’de BM Güvenlik Konseyi’nde yaptırımları denetleyecek komitenin kurulmasının beklendiğini duyurdu. Rusya’nın veto etmesi olası görülüyor.
Tahran, Fransa aracılığıyla denetimlere sınırlı erişim önerse de ABD teklifi reddetti. Japonya, Kanada ve Türkiye ise yeni yaptırımları uygulamaya başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İran’ın nükleer programıyla bağlantılı kişi ve kurumların mal varlıklarını dondurdu. Öte yandan, Rusya ve Çin, Avrupa’nın yaptırımları yeniden uygulama hakkı olmadığını savunarak bu yaptırımlara uymayacaklarını açıkladı.
Haberde, İran’da dolar kurunun serbest piyasada rekor seviyeye ulaştığı ve yaptırımların ekonomiye güveni sarstığı da belirtildi.
