Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Hanehalkı Tüketim Harcaması (Bölgesel) verilerini yayımladı. TÜİK, bölgesel düzeyde tahminler elde edebilmek için referans yılla birlikte önceki iki yılın verilerini bir araya getirerek bu sonuçlara ulaştı. Araştırma sonuçları, Türkiye genelindeki tüketim harcamalarının bölgeler ve harcama türleri bazında önemli farklılıklar gösterdiğini ortaya koydu.
HANEHALKI TÜKETİMİNDE İSTANBUL ZİRVEDE, KUZEYDOĞU ANADOLU SON SIRADA
Araştırma sonuçlarına göre, İBBS 1. Düzey bölgeleri itibarıyla Türkiye'deki hanehalkı tüketim harcamalarının bölgeler arasındaki dağılımı şu şekildedir:
-
TR1 (İstanbul) bölgesi, toplam hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9'unu tek başına gerçekleştirdi.
-
İkinci sırada yüzde 15,0 ile TR3 (Ege) bölgesi yer aldı.
-
Bu bölgeyi izleyen TR6 (Akdeniz) bölgesinin payı ise yüzde 12,1 oldu.
Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı alan bölgeler ise şunlar oldu:
-
TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi yüzde 1,5 ile en düşük payı aldı.
-
Bu bölgeyi yüzde 2,3 ile TRB (Ortadoğu Anadolu) ve yüzde 3,1 ile TR9 (Doğu Karadeniz) izledi.
HARCAMA TÜRLERİNDE BÖLGESEL YOĞUNLAŞMALAR
TR1 (İstanbul) bölgesi, toplam harcama payında birinci olmasının yanı sıra, tüm harcama türlerinde de en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’da gerçekleşen harcamaların bazıları şöyledir:
-
Eğitim Hizmetleri harcamalarının yüzde 37,8'i.
-
Lokantalar ve Konaklama Hizmetleri harcamalarının yüzde 31,5'i.
-
Konut ve Kira harcamalarının yüzde 27,8'i.
İkinci sırada yer alan TR3 (Ege) bölgesinde ise alkollü içecekler, tütün ve tütün ürünleri harcamalarının yüzde 18,2'si gerçekleşti.
En düşük payı alan bölgelerden TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesinin gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarından aldığı pay yüzde 2,1 iken, TRB (Ortadoğu Anadolu) bölgesinin gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarından aldığı pay yüzde 3,4 oldu.
HARCAMA KALEMLERİNDE BÖLGELERİN KENDİ İÇİNDEKİ DAĞILIMI
Bölgelerin kendi tüketim harcamaları içerisindeki dağılımına bakıldığında, tüm İBBS 1. Düzey bölgelerinde harcamaların büyük bir kısmını konut ve kira, ulaştırma ve gıda ve alkolsüz içecekler kalemleri oluşturdu.
İBBS 2. DÜZEY BÖLGELERİNDE HARCAMA DAĞILIMI
İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla da harcama dağılımında benzer bir yoğunlaşma gözlemlendi:
-
Türkiye'deki hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9'u yine TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
-
İkinci sırada yüzde 8,3 ile TR51 (Ankara) bölgesi yer alırken, bunu yüzde 6,4 ile TR31 (İzmir) bölgesi takip etti.
Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı ise yüzde 0,6 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve yüzde 0,7 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgeleri aldı.
2. DÜZEY HARCAMALARDA DETAYLI FARKLILIKLAR
İBBS 2. Düzey bölgelerinin kendi tüketim harcamaları içerisindeki dağılımlarına bakıldığında, bazı harcama kalemlerinde dikkat çekici bölgesel farklılıklar oluştu:
-
Konut ve Kira harcamalarına en yüksek payı ayıran bölge yüzde 27,8 ile TR31 (İzmir) olurken, en düşük payı yüzde 16,8 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ayırdı.
-
Ulaştırma harcamalarına en yüksek payı yüzde 25,7 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesi ayırırken, en düşük payı yüzde 10,4 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesi ayırdı.
-
Gıda ve Alkolsüz İçecekler harcamaları payının en yüksek olduğu bölge yüzde 33,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) olurken, en düşük olduğu bölge yüzde 15,9 ile TR10 (İstanbul) oldu.
