ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, bugün (10 Kasım) Beyaz Saray’da bir araya gelecek. Görüşme, Türkiye saatiyle 19.00’da Oval Ofis’te başlayacak ve basına kapalı gerçekleştirilecek.
Beyaz Saray kaynakları, görüşmenin iki ülke ilişkilerinde “tarihi bir dönüm noktası” olarak değerlendirildiğini aktardı. 1946’da bağımsızlığını kazanan Suriye’den bir devlet başkanının ilk kez ABD’yi ziyaret etmesi ise görüşmeye ayrı bir sembolik anlam kazandırıyor.
ŞARA WASHİNGTON’DA DİPLOMASİ TRAFİĞİNE BAŞLADI
BBC News Türkçe'nin haberine göre cumartesi gecesi geç saatlerde Washington’a ulaşan Ahmed Şara, görüşme öncesinde bir dizi temasta bulundu. Şara’nın, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ve ABD’deki Suriyeli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle görüştüğü bildirildi.
Şara’nın temasları, Suriye’nin uluslararası toplumla yeniden entegrasyon sürecinde ekonomik işbirliği ve yeniden yapılanma konularına odaklanıyor. Görüşmelerin ana başlıklarından biri de, ülkenin IŞİD sonrası yeniden inşası olarak değerlendiriliyor.
TRUMP: “BU, BARIŞ ARAYIŞINDA DİPLOMATİK ÇABALARIMIZIN BİR PARÇASI”
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, 4 Kasım’da yaptığı açıklamada, Trump-Şara görüşmesini “barış arayışında dünya çapında herkesle görüşme yönündeki diplomatik çabaların bir parçası” olarak nitelendirmişti.
Leavitt, ayrıca Trump’ın Haziran ayındaki Orta Doğu gezisi sırasında Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararı aldığını da hatırlatmıştı. Washington yönetimi, bu adımı Şara yönetimiyle yeni bir diyalog kanalı açmak için “ön koşul” olarak tanımlamıştı.
GÖRÜŞME UZUN SÜREDİR PLANLANIYORDU
Trump yönetiminin Orta Doğu Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, ziyarete ilişkin planlamanın aylar öncesinden başladığını söylemişti. Barrack, “Ziyaretin 10 Kasım civarında yapılmasını bekliyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani de Kasım ayı başında yaptığı açıklamada, “Şara’nın Beyaz Saray’da yapacağı görüşmede Suriye’nin yeniden inşası konusunun gündeme geleceğini” belirtmişti. Barrack, ayrıca “Suriye’nin IŞİD’e karşı ABD liderliğindeki koalisyona katılmasını umuyoruz” diyerek Washington’un öncelikli hedeflerinden birini dile getirmişti.
ŞARA’NIN DİPLOMASİ TURU: ANKARA, RİYAD, MOSKOVA, NEW YORK
Beşar Esad yönetiminin 8 Aralık’ta devrilmesinin ardından iktidarı devralan Ahmed Şara, kısa sürede uluslararası arenada görünür hale geldi. Şara’nın ilk resmi ziyaretlerinden biri, 4 Şubat’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetlisi olarak Ankara’ya gerçekleşti.
Trump ve Şara, daha önce 14 Mayıs’ta Riyad’da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman eşliğinde ilk kez yüz yüze görüşmüş; Cumhurbaşkanı Erdoğan da toplantıya telekonferans yoluyla katılmıştı.
Bu görüşmeden bir gün önce Trump, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdığını açıklamış ve bu kararda Erdoğan ve Bin Selman’la yaptığı görüşmelerin “belirleyici rol oynadığını” söylemişti.
Şara ayrıca Eylül ayında New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılarak, 58 yıl aradan sonra BM kürsüsünde konuşan ilk Suriye lideri olmuştu. Aynı dönemde Trump ile de kısa bir görüşme gerçekleştirmişti. 15 Ekim’de Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de bir araya gelen Şara, Suriye’nin “denge siyaseti” arayışında olduğunu ifade etmişti.
WASHİNGTON, SURİYE’Yİ KOALİSYONA DAHİL ETMEK İSTİYOR
Tom Barrack, yaptığı açıklamada, ABD’nin öncelikli hedefinin Suriye’yi 2014’ten beri faaliyet gösteren IŞİD karşıtı uluslararası koalisyona dahil etmek olduğunu söyledi. Barrack, “Herkesi bu ittifaka ortak olmaya ikna etmeye çalışıyoruz, bu onlar için çok önemli” ifadelerini kullandı.
2014–2017 arasında zirve dönemini yaşayan IŞİD, Suriye ve Irak topraklarının yaklaşık üçte birini kontrol etmişti. ABD öncülüğündeki koalisyon, yerel müttefiklerle birlikte 2019’da örgütün Suriye’deki son kalesini düşürmüştü.
Suriye’nin kuzeydoğusunu kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG), bu süreçte Washington’un en önemli yerel ortağı olarak öne çıkmıştı.
SURİYE-İSRAİL HATTINDA GERİLİMİ AZALTMA GİRİŞİMİ
Barrack, geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir başka açıklamada, Suriye ve İsrail’in ABD arabuluculuğunda yürütülen gerilim azaltma görüşmelerine devam ettiğini duyurmuştu.
Gazetecilere verdiği demeçte, “Suriye ve İsrail anlaşmaya yakın” diyen Barrack, zamanlamaya ilişkin ise ayrıntı vermedi. Şam yönetimi, İsrail’in hava saldırılarını durdurmasını ve Suriye’nin güneyinden askerlerini çekmesini talep ediyor.
Suriye kaynakları ise, Washington’un Şara’nın Beyaz Saray ziyaretine kadar İsrail’le bir güvenlik anlaşması imzalanması için baskı yaptığını öne sürdü.
